نوشته های مشابه
به گزارش پی اچ دی یار،امسال ، 25 درصد ظرفیت ژورنالهای دانشگاه آزاد به سراسری ها اختصاص داده شده است ، چاپ و انتشار مقالات علمی دانشجویان مقاطع دکتری در ژورنالهای داخلی و خارجی، روندی است که تمامی دانشگاه‌‌های معتبر جهان با تکیه بر آن، اعتبار دانشگاه و سطح علمی کشور خود را در عرصه بین‌المللی به نمایش می‌گذارند. از سوی دیگر یکی از ملاک‌های تعیین منزلت علمی یک مقاله، بستر (یا همان ژورنال)ی است که مقاله در آن قرار می‌گیرد.
اعتبارسنجی 46 مجله دانشگاهی
در اواسط هفته گذشته، روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی از برگزاری پنجمین جلسه اعتبارسنجی نشریات علمی و به‌روزرسانی فهرست مجلات دارای اعتبار دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد. براین اساس و در این جلسه تعداد 46 مجله که پیش از آن توسط کارگروه‌های ارزیابی‌کننده مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته بود، ارزیابی نهایی و فایل Journal Metrics 2018 نیز تهیه شد. پیش از این و در خردادماه سال جاری فهرست جدیدی از مجلات دارای اعتبار دانشگاه آزاد اسلامی به‌روزرسانی شده و برای بهره‌برداری واحدهای دانشگاهی ارائه شده بود. براساس آمار ارائه‌شده پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، درحال حاضر مجلات دانشگاه آزاد اسلامی براساس تعداد در هر گروه علمی در 6 گروه طبقه‌بندی می‌شود. به این ترتیب گروه پزشکی با 14 مجله، گروه علوم انسانی با 180 مجله، گروه هنر و معماری با 11 مجله، گروه علوم پایه با 67 مجله، گروه فنی‌ومهندسی با 49 مجله و گروه کشاورزی و منابع طبیعی با 66 مجله، تعداد 387 مجله در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی منتشر می‌شوند. با توجه به گسترش واحدهای آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی و اهمیت انتشار ژورنالهای علمی و دانشگاهی در این مجموعه، این سوال مطرح است که ژورنالهای علمی دانشگاه آزاد اسلامی تا چه اندازه مرجعیت داشته و قابل استناد است؟ مضاف بر این، دانشجویان مقطع دکتری تا چه میزان مشتاق چاپ مقالات خود در این ژورنالها هستند؟
اختصاص 25درصد ظرفیت ژورنال دانشگاه آزاد اسلامی به مقالات سایر دانشگاه‌ها
اما یکی از مولفه‌هایی که اعتبار ژورنالهای دانشگاهی یک دانشگاه را دوچندان می‌کند، چاپ مقالات دانشجویان سایر دانشگاههاست. برای مثال چاپ مقاله دانشجویان دانشگاه‌‌های دولتی در ژورنالهای دانشگاه آزاد اسلامی یا بالعکس، نشان می‌دهد که اولا دانشجویان تا چه اندازه به اعتبار و اهمیت ژورنالهای دانشگاه‌هایی غیر از دانشگاه خود واقف هستند و دوما اینکه دانشگاه صاحب ژورنال به این واسطه می‌تواند اعتبار و جایگاه خود را میان سایر دانشگاه‌ها تقویت کند. نگاهداری با تایید این موضوع می‌گوید: «حداقل 25 درصد از هر ژورنال دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی به چاپ مقالات دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها اختصاص دارد. علاوه‌بر این، به‌تازگی توافقنامه‌ای با ISC امضا شده که براساس آن این پایگاه، بررسی و رتبه‌بندی و اعتباردهی ژورنالهای دانشگاه آزاد اسلامی را به عهده گرفته است.»
لزام دانشجویان به چاپ مقاله در ژورنالهای دانشگاه آزاد اسلامی
نگاهداری معتقد است که نمی‌توان نمره مشخصی به ژورنالهای دانشگاهی داد. اما نظام اعتبارسنجی و ارزیابی ژورنالها به صورت سالانه انجام و ژورنالها در چهار سطح طبقه‌بندی می‌شود. درحال حاضر گزارش ارزیابی سال جاری نیز در دست تهیه است و تدابیر خاصی برای درجه‌بندی ژورنالها اندیشیده شده است. براین اساس قرار است ژورنالهای علمی دانشگاه از حالت برنامه‌های فوق‌العاده دانشگاه به یک برنامه اساسی تبدیل شود تا دانشجویان مقطع دکتری تا پیش از جلسه دفاع، به چاپ مقالات خود در یکی از ژورنالهای دانشگاه آزاد اسلامی ملزم شوند. این الزام، دو مزیت مهم به همراه دارد؛ نخست آنکه دانشگاه آزاد اسلامی از این طریق یک بازار تضمینی برای مقالات دانشجویان ایجاد می‌کند. به این ترتیب اگر تا به حال، سردبیران ژورنالها به بهانه کمبود مقاله، از چاپ ژورنال امتناع می‌کردند، با این شیوه بهانه‌ای برای عدم‌چاپ مقاله در ژورنال نخواهند داشت. مزیت دوم اینکه، این اقدام منافعی برای دانشگاه به همراه دارد، چراکه دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند با الزام دانشجویان به چاپ مقاله در ژورنالهای این دانشگاه، یک نظام کنترل کیفی را از طریق داوری مقالات مستخرج از رساله‌های دکتری اعمال کند. به بیان ساده‌تر وقتی مقاله، پیش از جلسه دفاع چاپ شود، درنتیجه بر کیفیت پایان‌نامه دانشجویان دکتری تاثیر مثبت بر جای می‌گذارد. از سوی دیگر، اگر دانشجوی مقطع دکتری به هر علتی نتواند در یکی از دو ژورنال، مقاله خود را به چاپ برساند، معلوم می‌شود که از نظر دانشگاه، مقاله او کیفیت و کارایی لازم را نداشته و مورد تایید داوران قرار نگرفته است(الزام چاپ مقاله استخراج شده از رساله دکتری در مجلات دانشگاه آزاد).
مجلات و مقالات دانشگاهی اعتبار علمی کشور
یکی از عوامل موفقیت کشورهای توسعه‌یافته، تمرکز بر مدیریت دانشگاه‌ها و ارتقای سطح کیفی و کمی دانشگاههاست. سیاستگذاران در این کشورها رشد اقتصادی و اجتماعی جامعه خود را مرهون استفاده از ظرفیت‌هایی می‌دانند که در بطن جامعه دانشگاهی نهفته است. استفاده از تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی و سیاستگذاری بر پایه دستاوردهای به‌دست‌آمده، مسیر دستیابی به توسعه هر کشور را کوتاه می‌کند. مجلات دانشگاهی و مقالاتی که در چنین بستری چاپ و منتشر می‌شوند بهترین ابزار برای شناسایی راه‌های میانبر در مسیر توسعه هستند. بیراه نیست اگر بگوییم اعتبار علمی یک کشور در گرو وجود مجلات معتبر دانشگاهی و اعتبار این مجلات در گرو مقالاتی است که توسط دانشجویان، محققان و پژوهشگران چاپ و منتشر می‌شود.