بلاتکلیفی ارز فرصت مطالعاتی دکتری 98 همچنان ادامه دارد … استفاده از فرصت مطالعاتی خارج از کشور برای دانشجویان دکتری هر ساله یکی از دغدغههای اصلی متقاضیان استفاده از این دورهها است، اگر چه این دغدغه بهویژه در سال ۹۷ همزمان با بالا رفتن نرخ ارز و نوسانات آن بسیار پررنگ تر شد اما وضعیت ارز فرصتهای مطالعاتی دانشجویان دکتری برای ۶ ماهه دوم سال جاری علی رغم قولهای مسئولان، همچنان بلاتکلیف مانده است.
بعد از اعلام بخشنامه بانک مرکزی در سال ۹۷ مبنی بر آزاد شدن ارز دانشجویی، موضوع تخصیص ارز دولتی به دانشجویان دکتری متقاضی استفاده از فرصت مطالعاتی خارج از کشور در سالی که گذشت به یکی از نگرانیها و دغدغههای مهم این دانشجویان تبدیل شد و این دانشجویان بعضاً با برگزاری تجمعات اعتراضی خواستار رسیدگی به وضعیت بلاتکلیف خود در تخصیص ارز دولتی شده و اعلام کردند به دلیل کمبود گروههای تخصصی، منابع و تجهیزات آزمایشگاهی در موضوع پژوهشی مورد نظر در دانشگاه، اعزام آنها به کشور خارجی ضروری محسوب میشود.
اگر چه زمزمههای حذف ارز دانشجویی ابتدا سال ۹۱ به گوش دانشجویان دکتری رسید اما این موضوع با بخشنامه ۲۸ اسفند سال ۹۶ دانشگاهها به صورت رسمی آزاد شد و بر اساس بخشنامه بانک مرکزی از اول فروردین سال ۹۷ تأمین ارز بابت شهریه و هزینه اقامت دانشجویان آزاد شاغل به تحصیل در خارج از کشور به نرخ آزاد انجام شد.
در متن این بخشنامه آمده است: “پیرو بخشنامه ۱۴ آذر ۹۶ مرتبط با بخش سوم مجموعه مقررات ارزی «خدمات ارزی و سایر مبادلات ارزی بینالمللی» به اطلاع میرساند تأمین ارزی بابت شهریه و هزینه اقامت دانشجویان آزاد شاغل به تحصیل در خارج از کشور (موضوع بندهای (۳-۲) و (۳-۳) از قسمت «ب» بخش سوم مجموعه مذکور) از اول فرودین ماه ۹۷ صرفاً به نرخ آزاد و کماکان از طریق آن بانک امکانپذیر میباشد”.
این تصمیم بانک مرکزی از همان ابتدا با واکنشهای منفی و اعتراضی دانشجویان متقاضی ارز مواجه شد چرا که در نتیجه اجرای سیاستهای جدید ارزی دولت، دانشجویان در شرایط تازهای برای دریافت ارز قرار گرفتند به گونهای که در آخرین تغییرات دانشجویان مقطع لیسانس نیز به جمع دریافتکنندگان ارز اضافه شدند.
در واقع با تصمیم دولت برای تغییر در نحوه مدیریت ارزی از ۲۱ فروردین سال ۹۷، شرایط پرداخت ارز و پاسخگویی به نیاز متقاضیان متفاوت شد به گونهای که آن دسته از کسانی که تا پیش از این مشمول ارز مبادلهای یعنی نرخ پایینتر از بازار آزاد و آنچه که بانک مرکزی تعیین کرده بود، میشدند و چه افرادی که نیاز خود را از بازار آزاد تأمین کرده و مشمول ارز مبادلهای نبودند، در مجموعه قواعد و چارچوب جدید قرار گرفته و تأمین ارز بر اساس تعریفی که بانک مرکزی برای نیازها دارد، قرار گرفت.
از جمله گروههایی که قبلاً ارز مبادلهای دریافت میکردند، دانشجویان بودند که در سیاستهای جدید ارزی نیز برای آنها شرایط تازهای تعریف شده و در روزهای اخیر نیز با تحولاتی همراه شد. در آخرین تغییراتی که در مجموعه قوانین و مقررات ارزی برای تأمین ارز دانشجویی در نظر گرفته شده، در شش مورد مراحل دریافت ارز تعریف شده است. اول اینکه تأمین و انتقال ارز دانشجویان بورسیه با ارائه درخواست وزارتهای علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین بهداشت و درمان و با امضای ذیحساب یا مدیر مالی و معاونت مربوطه به هر کدام از وزارتخانهها و بر اساس نرخ روز از سوی بانک مرکزی صورت گرفت.
تا پیش از این ارز فرصت مطالعاتی دکتری به دانشجویان فوق لیسانس به بالا انجام میشد، اما در آخرین تغییرات اعمال شده پرداخت هزینههای اقامت در مورد دانشجویان مقطع لیسانس با شرط اینکه تا تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه سال ۹۷ دانشجو بوده و در حال تحصیل باشند صرفاً بابت ترم تحصیلی جاری و ترمهای تحصیلی آتی آنها پرداخت میشود.
دیگر اینکه تأمین و انتقال ارز بابت شهریه دانشجویان خارج از کشور از مقطع لیسانس به بالا با ارائه درخواست متقاضی در مقابل تاییدیه وزارتخانههای ذیربط مبنی بر شاغل به تحصیل بودن دانشجو در خارج از کشور و ارائه صورتحساب دانشگاه مربوطه با تأیید و به میزان مبلغ مندرج در آنکه حداکثر تا سقف ۱۵ هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها است، سالانه در وجه دانشگاه و آن هم بر اساس نرخ روز بانک مرکزی پرداخت شد.