به گزارش پی اچ دی یار، مرحله تکمیل ظرفیت آزمون دکتری وزارت علوم در شرایطی حذف شد که برخی داوطلبان خواستار برگزاری آن بودند. حذف تکمیل ظرفیت دکترا از سال ۹۸ بر اساس مصوبه جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی صورت گرفت، اما هیچگاه دلایل محکمی برای آن ارائه نشد.
این در حالی بود که هم در سال 98 و هم در سال 99، وزارت بهداشت اقدام به برگزاری تکمیل ظرفیت در مقطع دکتری تخصصی نمود.
همچنین، علیرغم اعلام حذف تکمیل ظرفیت از مقاطع تحصیلات تکمیلی، در سال 98 تکمیل ظرفیت کارشناسی ارشد وزارت علوم نیز برگزار شد. علاوه بر این، در سال 99، با توجه به شیوع کرونا و تصویب ستاد کرونا، پذیرش کارشناسی ارشد با سوابق تحصیلی جایگزین تکمیل ظرفیت ارشد شد تا فرصتی جهت ورود به مقطع کارشناسی ارشد برای داوطلبانی فراهم شود که کرونا مانعی برایشان جهت شرکت یا قبولی در آزمون ارشد شده بود.
با این وجود، همچنان داوطلبان دوره دکتری تخصصی وزارت علوم از برگزاری تکمیل ظرفیت بیبهره ماندند.
حد نصاب مصاحبه؛ دلیلی محکم برای برگزاری تکمیل ظرفیت
در سال ۱۴۰۰ نیز برخی داوطلبان خواستار برگزاری تکمیل ظرفیت هستند. در کنار بیماری کرونا که هنوز دامنگیر بسیاری از مردم است، یکی از مهمترین دلایل داوطلبان این است که در سال ۱۴۰۰ با اعمال حدنصاب مرحله دوم جهت قبولی در دوره دکتری، بسیاری با رتبه و تراز خوب در آزمون کتبی در نهایت از پذیرش نهایی بازماندند. البته طبیعتا این موضوع منجر به خالی ماندن بخشی از ظرفیت مقطع دکتری دانشگاهها نیز ممکن است شده باشد.
گفتنی است در سال 99 موضوع اعمال حدنصاب مصاحبه دکتری به طور رسمی لغو شد. اما در سال 1400 برای اولین بار، تعیین حدنصاب برای مرحله دوم آزمون دکتری شکلی رسمی و قانونی به خود گرفت و اعلام شد که:
تکمیل ظرفیت دکتری فرصتی دوباره برای استعدادهای برتر
علاوه بر این، کنکور دکتری همچون بسیاری از آزمونهای دیگر همواره با درصدی از خطا در تشخیص داوطلبان برتر همراه است. هرگز نمیتوان با 100 درصد اطمینان گفت که مصاحبههایی که گاه 5 دقیقه هم طول نمیکشد میتواند بهترین داوطلبان را بدون هیچ خطایی انتخاب کند و تمامی داوطلبان ردشده در آزمون، استعداد لازم برای تحصیل در این دوره تحصیلی را ندارند. پذیرش تکمیل ظرفیت دکتری باعث میشود فرصت دوبارهای برای دانشجویان مستعدی فراهم آید که در اثر اشتباهات ارزیابان از گردونه پذیرش حذف شدهاند.
ظرفیتهای خالی در پذیرشهای شهریهپرداز
موضوع قابل تامل دیگر بالا رفتن شهریه دورههای شهریهپرداز در مقطع دکتری است که تبدیل به عاملی برای خالی ماندن ظرفیت این دورهها شده است. با توجه به این که پذیرش در دورههای غیرروزانه منجر به محرومیت از آزمون دکتری سال بعد نمیشود، برخی داوطلبان پس از این پذیرش در این دورهها به دلایل مختلفی ازجمله هزینه بالای تحصیل از ثبتنام منصرف میشوند و بنابراین ظرفیت خالی ایجاد میشود. مورد دیگر این که ممکن است برخی داوطلبان هم در دانشگاههای سراسری و هم دانشگاه آزاد پذیرش شوند و در نهایت یک رشتهمحل را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. این ظرفیت خالی میتواند فرصتی برای داوطلبانی باشد که علاقهمند به تحصیل در این دورهها هستند.